13 Mayıs 2008 Salı

Cebir (algebra)

Saygıdeğer hukuk alimi Ebu Bekr bin Muhammed el-Yefraşî, Zebîd'de bana şu rivayeti anlattı: Halife Hazret-i Ömer bin Hattab zamanında Fars'tan cebir bilen bir grup insan geldi. Hazret-i Ali bin Ebu Talib Hazret-i Ömer'e hazineden onlara ödeme yapılması ve onların insanlara ders vermelerini teklif etti. Hazret-i Ömer de kabul etti. Hazret-i Ali onların bildiği cebiri beş günde öğrendi. Sonra, halifelik el-Me'mun'a ulaşana kadar, insanlar bu bilgiyi şifahî olarak, herhangi bir kitaba kaydetmeden sonrakilere aktardı. Cebir ilmi insanlar arasında sönmeye başladı. el-Me'mun bundan haberdar oldu ve cebir konusunda tecrübe sahibi birinin bulunması için tahkikat yaptırdı. Bu konuda tecrübeli yegane insan Şeyh Ebu Bekr Muhammed bin Musa el-Harezmi idi. Konuyla alakalı kaybolanların yeniden ortaya çıkarılması için, el-Me'mun ondan cebir üzerine bir kitap yazmasını istedi.
L. Hodgkin, A History of Mathematics From Mesopotamia to Modernity, Oxford, 2005, s. 108 Ayrıca, ferâiz ilminde (mîras taksimi) Hz. Ali'nin Eshab-ı kiram arasında önemli bir yeri vardı. Hz.Ali’ye minberdeyken en karışık problemler sorulurdu ve kâğıda, kaleme lüzûm kalmadan, hepsini zihninden çözer, hemen cevâb verirdi.