Yabancı Lisana Dair Matbu Osmanlıca Kitaplar

Osmanlıca [eskilerin ifadesiyle İslam harfleriyle] her sahada telif ve tercüme kitaplar ve dergiler neşredilmiştir. Bu kitapların bir kısmı yabancı lisan öğrenimine dairdir. Harf İnkılabıyla maalesef bu devasa literatür ile irtibat kesilmiştir. Sadece mevcut literatürün Latin harflerle neşredilmesi bile ciddi bir zaman ve emek alacağı aşikardı. Bu zaman zarfında kaybettiklerimizi telafi edebildik mi? Günümüzde Türkiye'de lisan öğreniminin hâlâ problem olmasında, belki böyle bir kırılmanın da tesiri olmuştur.  

Aşağıdaki liste, yabancı lisan tahsiline dair Osmanlıca matbu kitapları ihtiva etmektedir. Liste hazırlanırken sadece İBB Kitaplık websitesi kullanılmıştır. Takriben bir saatlik arama neticesinde, Fransızca, İngilizce, Almanca ve Rumca lisanlarına dair kaleme alınmış  sarf, nahiv, tercüme usuli ve lügat kitaplarının künye bilgileri derlenmiştir (Sadece listede bulunan kitapların toplam sayfa adeti 20 bin üzeridir). [Arapça ve Farsça'ya dair kitaplar liste dışı bırakılmıştır.] Kısa bir arama ile hazırlanmış bu liste, elbette tam değildir. Ancak kaybettiklerimize dair fikir vermesi cihetiden kâfidir. 

Fransızca

Musavver Kamus-i Said: Fransızca'dan Türkçe'ye / Kemalpaşazâde Said, İstanbul: Maarif-i Umumiye Nezâreti, 1334 R/1918, c. 1, cüz 1-4 (320 s.)

Mükaleme Kitabı / Catergian, P. Samuel, Vienne: 1855, 215 s. [Türk ve Fransız ve Alman lisanlarından müretteb]

Kamus-i Fransevî: musavver Türkçe’den Fransızca’ya lugat / Kelekyan, Diran; Sahib ve tabi' : Mihran, Constantinople: 1329 H/1911, 2 c. 1 ciltte (1373 s.) [Türkî’yü’l-asl kelimelerle beraber Lisan-ı Osmanî’de müstamel kelimat-ı Arabiye ve Farisiye’nin kaffesini ve ulum ve fünun ve sanayi ve edebiyata aid ıstılahat-ı mahsusayı havidir.]

Resimli Kamus-i Fransevî: Fransızca’dan Türkçe’ye lugat kitabı / Şemseddin Sami b. Halid (Fraşherî); tab.: Mihran, Constantinople: 1318 H/1901, [üçüncü tab'ı] c. 1 (1-1168 s.) [Yeniden tahrir derecesinde tashih ve hemen kaffe-i ıstılahat-ı fenniye ve askeriyenin ilavesiyle ikmal ve resimler ile de tezyin olunmuşdur.]

Resimli Kamus-i Fransevî: Fransızca’dan Türkçe’ye lugat kitabı / Şemseddin Sami b. Halid (Fraşherî), Constantinople: 1318 H/1901, [üçüncü tab'ı] c. 2 (1169-2240 s.)

Lugat-i Tefeyyüz: Fransızca'dan Osmanlıcaya lugat / [M]. Ali Nazima, İstanbul: Tefeyyüz Kütübhanesi, 1911, 1266 s.

Mini mini lugat-i tefeyyüz: Fransızca'dan Osmanlıca’ya lugat / [M]. Ali Nazima, İstanbul: Tefeyyüz Kütübhanesi, 1330 R/1914, 632 s.

Osmanlıca'dan Fransızcaya cep lugatı / Nazaret Hilmi; tsh.: Kemalpaşazâde Said, İstanbul: 1304 H/1887,  1035 s.

Fransızca'dan Türkçe'ye Lugatçe-i Felsefe / [Ertuğrul], İsmail Fennî, İstanbul: 1341 R/1925, 936, VIII s.

Fransızca'dan Türkçe'ye küçük cep lugatı / İbrahim Edhem, İstanbul: 1312 H/1895, [tab-ı sani], 1-638 s.

Berliç usulü üzere Fransızca'nın talimi, ikinci kısım / M. D. Berlitz ; müt.: Hasan Vasfi; naşirleri: A. K., G. F., İstanbul: 1327 R/1911, 160 s.

Fransızca konuşalım yahud, Yeni Paris sedası: pratik en son usul-i mükaleme / Fikrî, Garbis; nşr. ve tsh.: Madam Virjini, Dersaadet: 1331 R/1915, [musahhah ikinci tab'ı], 224 s.

Kamus-i askerî: Fransızca - Türkçe ve Türkçe - Fransızca / Resulzâde Hüseyin Hüsnü, İstanbul: 1316H/1899, c. 2 (563 s.)

Bedreka-i kıraat yahud, Tatbikatlı Fransızca elifba / Serab Abahouni, Constantinople: 1318/1902, 46 s.

Fransızca'yı nasıl öğrenmeli / Ali Ata, Manastır: 1328R/1912, 130 s. [Mekatib-i Rüşdiyenin son seneleriyle idadiyenin birinci senelerine mahsus olarak tertib edilmiştir.]

Fransızca ve Türkçe yeni tekellüm risalesi / Thomas Xavier Bianchi, Paris: 1852, [seconde edition] 340 s.

Fransızca'dan Türkçe'ye mükemmel lugat / W. Wiesenthale, İstanbul: 1310 H/1892, 416 s.

Fransızca'dan Türkçe'ye cep lugatı / W. Wiesenthale, İstanbul: 1312 H/1895, [tab-ı sani] 1071 s.

Fransızca'dan Türkçe'ye küçük ve resimli lugat-i fenniye / İsmail Ziya, İstanbul: 1312 H/1894, 263 s.,

Tıb kamusu: Fransızca'dan Türkçe'ye / Hayrullah Bey, Ali Paşa, Galib Ata Bey, Ziya Nuri ve Mustafa Münif, İstanbul: Eylül 1927, 15 s.

Türkçe'den Fransızca'ya lugat-i Feraz / Ali Feraz, İstanbul: Feraz Ticarethanesi, 1927, 728 s.

Fransızca - Türkçe mecmua-i mükaleme / James Connor; müt.: Ragıb Rıfkı [Özgürel], İstanbul: İkbal Kütübhanesi, 1327, 387 s. [Mekteb talebesiyle seyyahînin temin-i istifadelerine hâdim]

Fransızca usul-i tahrir ve kitabet / Mehmed Halid, İstanbul: 1306 H/1889, 64 s.

Türkçe ve Fransızca yeni usul-i mükaleme / H. Said; nşr.: Sarafim, İstanbul: 1300 H/1883,  219 s.

Kendi kendine Fransız lisanını öğretmek için Türkçe'ye tercüme olunan Ollendorff usulün anahtarı / Heinrich Godefroy Ollendorff, İstanbul: 1283 H/1866-1867, 172 s.

Ünsü'l-lugat-i Türkî, Arabî, Farisî ve Fransızca'dan mürrekeb küçük lugat / Hüseyin Remzi, İstanbul: 1305 H/1888, 120 s.

Mukayeseli Türkçe ve Fransızca durûb-i emsâl / cami'i: İzzet Hamid [Ün], İstanbul: 1339 H/1920-1921, 64 s.

Türkçe - Fransızca tercüme örnekleri / müt.: Hüseyin Fehmi; Mehmed Cemil, İstanbul: Tefeyyüz Kitabhanesi, 1329 H/1911, 320 s.;

50000 kelimeyi havi Fransızca'dan Türkçe'ye küçük kamus-i Fransevî / Hasan Bedreddin ; neşr.: Hüseyin (Yeni Şark Kitabhanesi sahibi), Hüseyin (İkbal Kitabhanesi sahibi), İstanbul: Yeni Şark Kitabhanesi, İkbal Kitabhanesi, 1928, 1544 s.

Mükemmel ve muvazzah Türkçe ve Fransızca usul-i mükaleme / ed.: A. İrfan, İstanbul: 1316 H/1899, c. 1 (1-256 s.), c. 2 (257-368 s.), c. 3 (369-512 s.)

Fransızca lugat, İstanbul: 1304/1887, 32 s.

Fransızca konuşalım / İbrahim Edhem, İstanbul: 1328R, 32 s.

Fransızca'dan Türkçe'ye ıstılahât lugatı, I: A - H / Anton B. Tinghir, Kirkor Sinopian, İstanbul: 1891, c. 1 (423 s.)

Fransızca'dan Türkçe'ye ıstılahât lugatı I: I - Z / Andon B. Tınghir, Kirkor Sinapyan, İstanbul: 1892, c. 2 (565 s.)

İngilizce

İngilizce gramer, birinci kitab: kelime ve aksâmı / Nesfield, J. C. ; müt.: Halil (Mekteb-i Bahriye İngilizce Muallimi), İstanbul:  1926, 98 s. [J. K. Nesfield'in Gramer Silsiseli, birinci kitab]

İngilizce gramer, ikinci kitab: cümle ve tahlil / Nesfield, J. C. ; müt.: Halil (Mekteb-i Bahriye İngilizce Muallimi), İstanbul: 1927, 279 s.

Musavver mükaleme: Türkçe'den İngilizce'ye / İ.A. Yeran, Boston: 1914, 228 s.

İngilizce'nin şive-i ef'ali  / Aleko; müt.: Ali Rıza (Bahriye Erkan-ı Harb Zabitanından Yüzbaşı); nşr.: A. Asaduryan (Şirket-i Mürettibiye Matbaası Müdürü), İstanbul: 1324 R/1908, 405 s.

İngiliz kavaid-i lisaniyesi / Aleko; müt.: İhsan (Mekteb-i Bahriye-i Şahane Muallimlerinden), İstanbul: 1307 H/1889-1890, 239 s.

İngilizce'den tercüme numuneleri / İbrahim Aşkî [Tanık], İstanbul: Cemiyet Kütübhanesi, 1332 R/1916, 67 s.

Kendi kendine İngilizce usul-i tedris / S. M. T., Constantinople: İkbal Kütübhanesi, 1919, 104 s.

İngilizce muallimi: İngilizce muhtasar amelî sarf ve nahiv / Mustafa Sünbülî, İstanbul: 1338 R/1922, 80 s.

Türkçe ve İngilizce mükaleme ile sefâin-i ecnebiyeye edilecek resmi vizitelere dair malumat ve saireyi hâvidir / Mehmed Reşid, İstanbul: 1309 H/1892, 64 s.

Kendi kendine İngilizce usul-i mükaleme / Enver; nşr.: Hüseyin, Dersaadet: İkbal Kütübhanesi, 1919, 75 s.

Yeni lugat: İngilizce’den Türkçe’ye / Mehmed Vasıf, Dersaadet: Kasbar Kütübhanesi, 1331/1915, 732 s. [40.000 raddesinde lugati, tabirat-ı fenniye ve hususiyeyi ve şive-i lisana aid cümleleri muhtevidir.]

İngilizce muallimi, kısm-ı evvel / M. Hüsrev, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaa ve Kütübhanesi, 1304H/1887, 142 s. [İngilizce lisanını sühuletle tahsil için usuldür.]

Musavver İngilizce - Türkçe metod Berliç / Hüseyin Nâzım Paşa, İstanbul: İkbal Kütübhanesi, 1342/1924, 128 s.

Mektub yazıyorum: Türkçe, Fransızca, ve İngilizce /  Süleyman Tevfik el-Hüseynî [Özzorluoğlu], İstanbul: Cemiyet Kütübhanesi, 1920, kısım 1 (60 s.)

İngilizce öğreniniz, birinci sene: elifba, sarf ve nahiv, kıraat / Achille, H. B.; nşr.: Seyyid Tahir (İtimad Kitabhanesi sahibi), Dersaadet: İtimad Kütübhanesi, 1919, 32 s.

İngilizce usul-i tedris, birinci kısım /  İsmail Hakkı [Uzunçarşılı], İstanbul: Tefeyyüz Kitabhanesi, 1317H/1900, [tashih ve ilaveli ikinci tab'] 197 s.

İngilizce - Türkçe mükessif lugat = A Condensed dictionary English - Turkish / Ahmed Vahid [Moran] (Erkan-ı Harbiye-i Bahriye Binbaşısı), İstanbul, 1340/1924, 720 s.

İngilizce Elifba / M. A.  Nüzhet, İstanbul: 1891, 40 s.

İngilizce'nin sarf ve nahvi / Fuad, İstanbul: 1330R/1914, 168 s.

A Turkish and English lexicon / James W. Redhouse, İstanbul, 1890, 222 s. 

A Lexicon English and Turkisch / J. W. Redhouse, İstanbul: A. H. Boyajian, 1911, 827 s. 

Almanca

Almanca kıraat kitabı / Weli Bolland ; nşr.: Julius Gross Verlag, Darmstad: 1910, 267 s.

Almanca küçük sarf / Weli Bolland, Heidelberg: 1924, [ikinci tab'ı] 224 s.

Almanca küçük sarf / Weli Bolland; nşr.: Julius Gross Verlag, Heidelberg: Otto Kayl Kütübhanesi [H. F. Winter Matbaası], 1904, 238 s.

Almanca'dan Türkçe'ye yeni cep lugatı / Mehmed Ali; nşr.: Hüseyin (İkbal Kütübhanesi sahibi), İstanbul: İkbal Kütübhanesi, 1333 R/1917, [ikinci tab’] 447 s.

Kendi kendine Almanca yahud, mükemmel Almanca kavaid muallimi, sarf - nahiv / Mehmed Ali Nüzhet Paşa; nşr.: Garbis Fikri, Dersaadet: Gayret Kütübhanesi, 1333 R/1917, 144 s.

Resimli kendi kendine Almanca yahud, Mükemmel Almanca elifba / Mehmed Ali Nüzhet Paşa; nşr.: Garbis Fikri, Dersaadet: Gayret Kütübhanesi, 1333 R/1917, [ilaveli ikinci tab] 48 s.

Almanca için mükemmel rehber-i tahsil / Hamdi Mustafa Mirgünlü, İstanbul: 1333, 236 s.

Almanca elifba / Nüzhet, İstanbul: 1891, 24 s.

Almanca kavaid / Mehmed Ali, Constantinopel: İkbal Kütübhanesi, 1331-1332/1915 -1916, 240 s.

Lugat kitabı Almanca'dan Türkçe'ye askerî ıstılahat / Akkerman, İstanbul: 1334 R/1918, 31 s.

Muallimsiz Almanca öğrenmek için en kolay ve en yeni usul, Birinci kitab / M. Asaf, İstanbul: 1332 R/1916, 205 s.

Musavver Almanca elifba / Mehmed Ali, İstanbul: İkbal Kütübhanesi, 1336 R/1920, [ikinci tab] 64 s.

Almanca’dan Türkçe’ye cep lugatı / K. Sinan; musahhih: Mehmed Tahir (Mekteb-i Fünun-ı Harbiye-i Şahane Almanca ve Müellifat-ı Ecnebiye Tedkikatı Muallimi, Miralay); sahib ve naşiri Şafak Kütübhanesi, Dersaadet: 1318 H/1901, 1082 s.

Türkçe'den Almanca'ya lugat kitabı / Galancızâde Hakkı Tevfik, Leipzig: Otto Holtze's Nach Folger, 1907, 388 s.

Almanca’dan Türkçe’ye lugat kitabı / Ömer Faik, Dersaadet :1314 H/1897, 731 s. 

Almanca rehber-i mükaleme / Mehmed Şerif, İstanbul, 1310 H/1892-1893, 224 s. 

Almanca teshilü’l-mükaleme / [Basman], Bursalı Mehmed Tahir b. Rıfat, Dersaadet: 1312, 87 s.

Almanca için mükemmel rehber-i tahsil / Mehmed Tahir; Hamid (Mehmed Tahir Bey'in Muavini, Mülazım-ı Evvel), İstanbul: Kasbar Matbaası, 1316 H/1899, 262 s.

Almanca muallimi / Otto, Emile; müt.: Beşir Fuad, İstanbul: [Mihran Matbaası], 1303 H/1885, 237 s.

Rumca

Kamus-i Rumî: Rumca'dan Türkçe'ye lugat  = Lexikon hellēno-tourkikon / Yuvanaki Panayotidis,  Dersaadet: Yuvanaki Panayoditis Matbaası, 1896, 1339 s.)

https://archive.org/details/kamusirmrmcadant00pana

Usul-i lisan-i Rumî / Konstantinidi Paşa, Alexandre, Dersaadet: [Neologos Matbaası], 1309 H/1891-1892, 368 s.

Kelimat-ı Türkiye ve Rumiye / Hüseyin Kâmi, Hanya: [Girit Matbaası], 1291 H/1874, 86 s.

Elifba-yı Rumî / Avram Maliakas, İstanbul : [Neologos Matbaası ], 1291 H/1874,  64 s.

Tuhfe-i Rumî, İstanbul: Yusufyan Han, 1290 H/1873, 30 s.

Leksikon ellinoturkion / müt.: A. Th. Fardîs – K. İô. Fôtiadîs, Konstantinûpolis: [Tupogrf. hî Anatolî, Euangelinû Misaîlidû], 1860, 956 s.

Talim-i lisan-i Rumî (elifba, kıraat, sarf, mükalemat) / Yorgaki Ohani, Dersaadet: Kasbar Matbaası, 1315 H/1898, 189 s.

Bibliyografya

Sitede yayınlanan araştırmalara ve tercümelere kaynak teşkil eden eserlerin listesi (eserler sitedeki kullanım tarihine göre sıralanmıştır):

Türkçe & Arapça:

1. Abdi'l Latifi'z Zebidi, Sahih-i Buhari Muhtasarı, Tecrid-i Sarih tercemesi ve şerhi, Ankara, 1984.
   
2. Fuat Sezgin, İslâm'da Bilim ve Teknik, Trc. Abdurrahman Aliy, Haz. Hayri Kaplan ve Abdurrahman Aliy, Ankara, 2007.
3. Bedî'ûz-Zamân Ebû'l-'İzz İsmâ'il bin er-Razzâz el-Cezerî, El-câmi' beyne'l-'ilm ve'l-'amel en-nâfi' fî es-sınaâ'ti'l-hiyel (Olağanüstü Araç Yapımı Üzerine Bilim ve Teknik Arasında Yararlı bir Telif), Trc. Sevim Tekeli, Melek Dosay, Yavuz Unat, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2002.
4. Abdürreşid İbrahim, Âlem-i İslâm ve Japonya'da İslâmiyet'in yayılması, İstanbul, 2003.
5. Abdulaziz bin Şah Veliyullah, Büstânu'l-Muhaddisîn, Trc. Ali Osman Koçkuzu, Ankara, 1997.
6. Ekrem Buğra Ekinci, İslam Hukuku Tarihi, İstanbul, 2006.
7. Abdülzâde Muhammed Tâhir ve Serkiz Urpîlyân, Mahzen-ül-Ulûm, İstanbul,1998.
8. Thomas Walker Arnold, The preaching of Islam : a history of the propagation of the Muslim faith (İntişar-ı İslâm Tarihi), Trc. Hasan Gündüzler, Ankara, 1971.
9. Yves Lacoste, Ibn Khaldoun: Naissance de l'histoire, passe du Tiers monde (Tarih Biliminin Doğuşu: İbni Haldun), Trc. Mehmet Sert, İstanbul, 2002.
10. Leyla Açba, Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları, Haz. Harun Açba, İstanbul, 2004.
11. Arnold Joseph Toynbee, The world and the West (Dünya, Batı ve İslam), Trc. Abdullah Zerrar, İstabul, 2002.
12. Fuat Sezgin, İslam Kültür Dünyasının Bilimler Tarihindeki Yeri, Ankara, 2004.
13. Max Meyerhof, İslâm Medeniyeti Tarihinde Fen ve Tıp, Trc. Ömer Rıza, Asarı İlmiye Kütüphanesi, 1935.
14. Jack Goody, Islam in Europe (Avrupa'da İslâm Damgası), Trc. Şahabettin Yalçın, İstanbul, 2005.
15. Ahmed Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1993.
16. Josep Fontana, Europa ante el espejo (Çarpıtılmış Geçmişe Ayna: Avrupa'nın Yeniden Yorumlanması), Trc. Nurettin Elhüseyni, İstanbul, 2003.
17. Mustafa es-Sıbâ'î, Müsteşrikler ve Hedefleri, Trc. Kemal Çobanbeyli, İstanbul, 1971.
18. Mustafa es-Sıbâ'î, El-istişrak ve'l-müsteşrikun :ma lehum ve ma aleyhum (Oryantalizm ve oryantalistler : yararları, zararları), Trc. Mücteba Uğur, İstanbul, 1993.
19. Otto Spies, Orientalische Kultureinflusse im Abendland (Doğu kültürünün Avrupa üzerindeki tesirleri), Trc. Neşet Ersoy, Ankara, 1974.
20. Zeki Tez, Bilim ve Teknikte Ortaçağ Müslümanları, Ankara, 2001
21. Pascal Acot, L'histoire des sciences (Bilim Tarihi), Trc. Nermin Acar, Ankara, 2005.
22. [VCD] Latince'ye Çevrilen İslam Bilimsel Eserleri, İstanbul, 2002.
23. Stefanos Yerasimos, Sultan sofraları : 15. ve 16. yüzyılda Osmanlı Saray mutfağı, İstanbul, 2002.
24. Cengiz Özakıncı, İslam'da bilimin yükselişi ve çöküşü, 827-1107 : çoktanrıcılıkta, Yahudilikte, Hıristiyanlıkta gericilik ve Müslümanlıkta irticanın tarihsel kökenleri, İstanbul, 2004.
25. Ahmed Çelebi, İslâmda Eğitim ve Öğretim Tarihi, Trc. Ali Yardım, İstanbul, 1983.
26. Ramazan Balcı, Ebu Hureyre : Hayatı ve Şahsiyeti, İstanbul, 2003.
27. Muhammed Hüseyin, El-islam ve'l Hadaratü'l-Garbiyye (Modernizmin İslam Dünyasına Girişi), Trc. Sezai Özel, İstanbul, 2004.
28. Ekmeleddin İhsanoğlu, Başhoca İshak Efendi : Türkiye'de modern bilimin öncüsü = Chief Instructor Ishak Efendi : pioneer of modern science in Turkey, Ankara, 1989.
29. Faik Reşit Unat, Başhoca İshak Efendi, Ankara, 1964.
30. Ekrem Buğra Ekinci, Ateş İstidası, İstanbul, 2001.
31. Mehmed Mansur, İskenderiye Kütüphanesini Müslümanlar mı Yaktı?, Sad. Fahri Unan, Ankara, 1995.
32. Charles Seignobos, Essai D'une Histoire Comparée Des Peuples De L'europe (Avrupa Milletlerinin Mukayeseli Tarihi), Trc. Samih Tiryakioğlu, İstanbul, 1960.
33. Giambatista Toderin, İbrahim Müteferrika Matbaası ve Türk Matbaacılığı, Trc. Rikkat Kunt, Haz. Şevket Rado, İstanbul, 1990.
34. Cevat İzgi, Osmanlı medreselerinde ilim, İstanbul, 1997.
35. Kazım Çeçen, Hüseyin Tevfik Paşa ve “Linear Algebra”, İstanbul, 1988.
36. Erdal İnönü ve Osman Bahadır, Türkiye’de Temel Bilimlerde İlk Araştırmacılar, İstanbul, 2007.
37. Kâtip Çelebi, Keşfü'z-Zunûn an Esâmi'l-Kütübi ve'l-Fünûn (Kitapların ve İlimlerin İsimlerinden Şüphelerin Giderilmesi), Trc. Rüştü Balcı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2007.
38. John M. Hobson, The Eastern Origins of Western Civilisation (Batı Medeniyetinin Doğulu Kökenleri), Trc. Esra Ermert, İstanbul, 2007.
39. Mustafa Koç, Bâleybelen: İlk Yapma dil, İstanbul, 2005.
40. Ahmet Şimşirgil ve Ekrem Buğra Ekinci, Ahmed Cevdet Paşa ve Mecelle, İstanbul, 2008.
41. Esad Feyzi, Röntgen Şu’â’âtı ve Tatbikat-ı Tıbbiye ve Cerrahiyesi, Ed. Aytekin Besim, Haz. Metin Ünsal ve Bekir Koç, Ankara, 2006.
42. Jacques Le Goff, Les Intellectuels au moyen âge (Ortaçağda Entelektüeller), Trc. Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul, 2006.
43. A. Zeki Velidî Togan, Tarihte Usûl, İstanbul, 1981.
44. Kasım Şulul, Kâfiyeci'de Tarih Usûlü, İstanbul, 2003.
45. Leon Ernest Halkin, Elements de critique historique (Tarih Tenkidinin Unsurları), Trc. Bahaeddin Yediyıldız, Ankara, 1989.
46. Robert B. Downs, Books that changed the World (Dünyayı Değiştiren Kitaplar), Trc. Erol Güngör, İstanbul, 2008.
47. Ekmeleddin İhsanoğlu, Osmanlılar ve Bilim, İstanbul, 2003.
48. Cemil Meriç, Sosyoloji Notları ve Konferanslar, Haz. Ümit Meriç Yazan, İstanbul, 1993.
49. William H. McNeill, A World History (Dünya Tarihi), Trc. Alâeddin Şenel, Ankara, 2008.
50. Betül Çotuksöken ve Saffet Babür, Metinlerle Ortaçağda Felsefe, İstanbul, 2000.
51. Esiru'd-din el-Ebherî, İsagoci Tercümesi ve Mantık Terimleri Sözlüğü, Trc. ve Haz. Talha Alp, İstanbul, 2007.
52. Gazâlî, El-Munkızu min-ad-dalâl, Trc. Hilmi Güngör, Ankara, 1960.
53. Gazâlî, Tehâfütü’l-felâsife (Filozofların Tutarsızlığı), Nşr. ve Trc. Mahmut Kaya, Hüseyin Sarıoğlu, İstanbul, 2009.
54. Sadeddin Taftazânî, Şerhu'l-Akâid, Trc. ve İzh. Talha Hakan Alp, İstanbul, 2008.
55. İbn Haldun, Mukaddime Osmanlı Tercümesi, Trc. Pîrîzâde Mehmed Sâhib ve Ahmed Cevdet Paşa, Haz. Yavuz Yıldırım, Sami Erdem, Halit Özkan, Cüneyt Kaya, İstanbul, 2008.
56. Gazâlî, İhyâu 'ulûmi'd-dîn, Trc. Ahmed Serdaroğlu, İstanbul, 1974.
57. Baykan Sezer, Sosyolojinin Ana Başlıkları, İstanbul, 1985.
58. Mehmed Sâdık Rıf’at Paşa, Risâle-i Ahlâk, Haz. Isak Jerusalmi, Cincinnati, 1990.
59. Ertuğrul Düzdağ, Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi Fetvaları Işığında 16. Asır Türk Hayatı, İstanbul,1983.
60. Şemseddin Günaltay, İslâm Tarihinin Kaynakları: Tarih ve Müverrihler, Haz. Yüksel Kanar, İstanbul, 1991.
61. Baykan Sezer, Batı Dünya Egemenliği ve Endüstri Devrimi, Ankara, 1997.
62. Jonathan M. Bloom, Paper before print: The history and impact of paper in the Islamic World (Kağıda işlenen uygarlık: Kağıdın tarihi ve İslam Dünyasına etkisi), Trc. Zülal Kılıç, İstanbul, 2003.
63. İsmail Cem, Türkiye'de geri kalmışlığın tarihi, İstanbul, 1970.
64. Bertrand Arthur William Russell, Religion and Science (Bilim ve Din), Trc. Hilmi Yavuz, İstanbul, 1972.
65. Elmalılı M. Hamdi Yazır, Makaleler I, Haz. Cüneyd Köksal, Murat Kaya, İstanbul, 1997.
66. Ahmed Farukî Serhendî, Mektûbât Tercümesi, Trc. Hüseyin Hilmi Işık, İstanbul, 2001.
67. Muhammed Rebhâmî, Riyâd’ün–Nâsıhîn, Trc. A. Faruk Meyan, İstanbul, 1980.
68. Rüştü Raşid, Klasik Avrupalı Modernitenin İcadı ve İslam'da Bilim, Ed. Bekir S. Gür, Ankara, 2005.
69. Nişancızâde Muhammed bin Ahmed, Mir'at-ı Kâinât, Osmanlıca'dan Sad. A Farûk Meyân, İstanbul, 1987.
70. Taşköprülüzâde Ahmed Efendi, Mevduat’ül-Ulûm, Arapça'dan Osmanlıca'ya Trc. Kemaleddin Mahmud Efendi, Osmanlıca'dan Sad. Mümin Çevik, İstanbul, 1966.
71. Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan, Dürr-i Meknûn (İnceleme, Çeviriyazı, Dizin, Tıpkıbasım), Haz. Ahmet Demirtaş, İstanbul, 2009.
72. Nev’î Efendi, Netâyicü’l-Fünûn (İlimlerin Özü), Haz. Ömer Tolgay, İstanbul, 1995.
73. Paul Janet, Gabrielles Seailles, Tahlil-i Tarih-i Felsefe: Metâlib ve Mezâhib, Metafizik ve İlahiyat, Trc. Elmalılı Hamdi Yazır, Haz. Muhtar Yazır ve Ayhan Yalçın, İstanbul, 1978.
74. Şehristanî, el-Milel ve'n-Nihal (Dinler, Mezhepler ve Felsefî Sistemler Tarihi), Trc. Mustafa Öz, İstanbul, 2008.
75. The misuses of history (Tarihin kötüye kullanımı) : "tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek" sempozyumu Oslo, Norveç/28-30 Haziran 1999, Açılış konuşması Georg Iggers,  Genel rapor  Laurent Wirth,  Trc. Nurettin Elhüseyni,  İstanbul, 2003.
76. Jack Goody, Capitalism and Modernity: The Great Debate (Kapitalizm ve Modernlik: Büyük Tartışma), Trc.İhsan Durdu, İstanbul, 2008.
77. Baykan Sezer, Doğu-Batı İlişkileri Açısından Batı Tarımı, İstanbul, 1990.
78. Abdülkâhir el-Cürcânî, Delâilü'l-İ'câz (Sözdizimi ve Anlambilim), Trc. Osman Güman, İstanbul, 2008.
79. İmam Gazali, el-Mustasfâ min 'ilmi'l-usûl (İslam Hukukunda Deliller ve Yorum Metodolojisi), Trc. Yunus Apaydın, Kayseri, 1994.
80. Muhammed Âbid el-Câbirî, Bünyetü'l-Akli'l-Arabî (Arap-İslâm Kültürünün Akıl Yapısı - Arap-İslam Kültüründeki Bilgi Sistemlerinin Eleştirel Bir Analizi), Trc. Hasan Hacak, Ekrem Demirli, Burhan Köroğlu, İstanbul, 2000.
81. Michel Foucault, Les Mots et les Choses: Une Archeologie des Sciences Humaines (Kelimeler ve Şeyler: İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi), Trc. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, 2001.
82. Mehmet Reşit Özbalıkçı, Kur'ân ve Hadîs'in Arap Gramerindeki Rolü, İzmir, 2006.
83. George Makdisi, The Rise of Humanism in Classical Islam and the Christian West (İslâm'ın Klasik  Çağında ve Hıristiyan  Batı'da Beşerî Bilimler), Trc. H. Tuncay Başoğlu, İstanbul, 2009.
84. Ayhan Tekineş, Geleneğin Altın Zinciri, İstanbul, 2006.
85. Recep Şentürk, Narrative Social Structure (Toplumsal Hafıza: Hadis Rivayet Ağı 610-1505), Trc. M. Fatih Serenli, İstanbul, 2004.
86. Charles E. Butterworth, Blake Andree Kessel (Editörler), The Introduction of Arabic Philosophy into Europe (İslâm Felsefesinin Avrupa'ya Girişi), Trc. Ömer Mahir Alper ve Ayşe Meral, İstanbul, 2001.
87. Peter Adamson, Richard C. Taylor (Editörler), The Cambridge Companion to Arabic Philosophy (İslam Felsefesine Giriş), Trc. M. Cüneyt Kaya, İstanbul, 2007.
88. Sevim Tekeli, 16'ıncı Asırda Osmanlılarda Saat ve Takiyüddin'in "Mekanik Saat Konstrüksüyonuna Dair En Parlak Yıldızlar" Adlı Eseri, Ankara, 1966.
89. Bernard Lewis, The Emergence of Modern Turkey (Modern Türkiye'nin Doğuşu), 3. Baskıdan Trc. B. Babür Turna, Ankara, 2008.
90. Stephen F. Barker, Philosophy of Mathematics (Matematik Felsefesi), Trc. Yücel Dursun, Ankara, 2003.
91. Ali Rıza Tosun, Hüseyin Rıfkı Tâmânî ve Elementler Çevirisi, Ankara, 2010.
92. Mehmed Zihnî, Elğâz-ı Fıkhiyye, İstanbul, 1309.
93. Mehmed Zihnî, Fıkıh Bilmeceleri, Sad. İbrahim Halil Can, İstanbul, 1978.
94. Muallim Vecî, Bursalı Tâhir Bey, Matbaa-i Orhaniye, 1334.
95. İsmail Kara, İlim Bilmez Tarih Hatırlamaz – Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç Not, İstanbul, 2011.
96. Julia Pardoe, Sultanlar Şehri İstanbul, Terc. M. Banu Büyükkal, İstanbul, 2010.
97. Osmanlı Devleti'nin İlk İstatistik Yıllığı 1897, Tarihi İstatistikler Serisi Cilt 5, Haz. Tevfik Güran, Ankara, 1997. 
98. Muhammed Âbid el-Câbirî, Arap-İslâm Aklının Oluşumu, Terc. İbrahim Akbaba, İstanbul, 2001.
99. Ebu’l-Leys Semerkandî, Tefsîru’l-Kur’ân, Trc. Ebu’l-Fadl Musa el-İznikî, Sad. Mehmet Karadeniz, 6 Cild, İstanbul, 2007. 
100. Birgivî, Tekmile-i Terceme-i Tarîkat-i Muhammediyye, Trc. Vedâdî, İstanbul, 1256/1840. 
101. Ekrem Buğra Ekinci, Osmanlı Hukuku - Adalet ve Mülk, 2. baskı, İstanbul, 2012.
102. İbrahim Halebî, Mülteka Tercemesi, Trc. Mevkûfâtî Mehmed Efendi, Dersaadet, 1312.
103. Oral Sander, Ankan’nın Yükselişi ve Düşüşü - Osmanlı Diplomasi Tarihi Üzerine Bir Deneme, Ankara, 1987.
104. Huriye Martı, Birgivî Mehmed Efendi, 2. bs., Ankara:Türk Diyanet Vakfı, 2011.
105. Birgivî, Tarîkat-ı Muhammediyye ve Sîret-i Ahmediyye, thk. Muhammed Hüsnî Mustafa, trc. Mehmet Fatih Güneş, İstanbul: Kalem Yayınevi, 2006.
106. Gazalî, İslâm'da Müsamaha (Faysalü't-Tefrika Beyne'l-İslam ve'z-Zendeka), trc. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergâh, 2013.
107. Mahmud Esad Seydişehrî, Kamer, Vilayet Matbaası, İzmir, 1311.
108. Tahtâvî, Tercemetü't-Tahtâvî, trc. ve izah Seyyid Abdülhamid en-Nakşibendî el-Halidî, 8 cild.
109. Ekrem Buğra Ekinci, Osmanlı Hukuku - Adalet ve Mülk, 3. bs., İstanbul, 2014.
110. İsmail Latif Hacınebioğlu, Hülya Altunya, Yunus Emre Akbay ve  Saliha Keleş (Editörler), Mantık Araştırmaları I, Isparta, 2013.
111. Sadri Maksudi, İkinci Sene Hukuk Tarihi Dersleri, 1926-1927 sene-i tedrisiyesinde takrir edilen ders notları, Ankara Hukuk Mektebi.
112. Giambatista Toderini, Türklerin Yazılı Kültürü, Fransızcadan trc. Ali Berktay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
113. Kemal Paşa-zâde, Tehâfüt hâşiyesi, Trc. Ahmet Arslan, Ankara : Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1987.
114. Ömer Hilmi Efendi, İthâfu'l-Ahlâf fî Ahkâmi'l-Evkâf, İstanbul: Matbaa-ı Âmire, 1307.
115. Ekrem Buğra Ekinci, Sultan Abdülhamid'in Son Zevcesi Behice Sultan'la Altı Ay, İstanbul, 2017.
116. Muhammad ibn Muhammad Hasan Zâfir, en-Nûru's-Sâtıʻ ve'l-Burhânü'l-Kâtıʻ,  İstanbul: el-Matbaatü'l-Behiyyetü'l-Osmaniyye, 1301.
117. Sadri Maksudi Arsal, Hukukun Umumî Esasları - Hukukun Pozitif Felsefesi, Ankara, 1937.
118. Şehristânî, Terceme-i Milel ve Nihâl, Trc: Nuh bin Mustafa, İstanbul: Tabʾhane-i Âmire, 1279.
119. Muhammed Zâhid el-Kevserî, Makâlâtü'l-Kevserî, Kahire: Matbaatü'l-Envâr, 1373.
120. Allâme İbn Âbidîn, Reddü'l-Muhtar, Derse'âdet: Matbaatü Osmaniyye, 1324.
121. İmam Ebu Hanife, el-Fıkhu'l-Ebsat - Rivâyetü Ebi Muti (el-Âlim ve'l-Müteallim içinde), tahkik: Muhammed Zâhid el-Kevserî, 1368.
122. Kemalpaşazâde, Risaletü'l-Münîre, İstanbul: Matbaatü Cemal Efendi, 1308.
123. Salih Zeki, Kâmûs-ı Riyâziyyât, musahhih: Tevfik Paşa, Karabet Matbaası: İstanbul, 1315.
124. İmam-ı A‘zam, Terceme-i Vasiyyetnâme-i İmam-ı A‘zam, tercüme-şerh İbrahim Nureddin el-Kastamonî, İstanbul: Dârü't-Tıbâati'l-Âmire, 1264/1848.
125. Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
126. Süleyman Sırrı, Îzâhu’l-Hidâye, Derse’âdet: Hukuk Matbaası, 1330.
127. Bereketzâde İsmail Hakkı, Necâib-i Kur'aniyye, Tevsî-i Tıbâ'at Matbaası, 1331.
128. Julia Pardoe, Sultanlar Şehri İstanbul, Trc. M. Banu Büyükkal, İstanbul, 2010.

İngilizce:

1. George Saliba, Islamic Science and the Making of the European Renaissance, Cambridge, 2007.
2. Robert G. Morrison, Islam and Science : the Intellectual Career of Nīzām al-Dīn al-Nīsābūrī, New York, 2007.
3. L. Hodgkin, A History of Mathematics From Mesopotamia to Modernity, Oxford, 2005
4. Haim Gerber, State, Society, and Law in Islam : Ottoman Law in Comparative Perspective, New York, 1994.
5. Mustafa el-Abbadi, The Life and Fate of the Ancient Library of Alexandria, Paris, 1990.
6. Mustafa el-Abbadi ve Omnia Mounir Fathallah, What Happened to the Ancient Library of Alexandria?, Boston, 2008.
7. Farhad Daftary, Mediaeval Isma'ili History and Thought, Cambridge University Press, 2001.
8. Victor Katz, The Mathematics of Egypt, Mesopotamia, China, India, and Islam : a sourcebook, Princeton, 2007.
9. Edmond Privat, Esperanto at a glance, New Jersey, 1908.
10. E.S. Kennedy, A Survey of Islamic Astronomical Tables, 1956.
11. William H. McNeill, A World History, 1967.
12. Rebecca Knuth, Burning books and leveling libraries : extremist violence and cultural destruction, 2006.
13. Charles McLean Andrews, The colonial background of the American Revolution: four essays in American colonial history, 1961.
14. William Hook Morley, A descriptive catalogue of the historical manuscripts in the Arabic and Persian languages: preserved in the library of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, John W. Parker  Son, 1854.
15. Elisabeth Leedham-Green, Teresa Webber, The Cambridge History of Libraries in Britain and Ireland, Cambridge, 2006.
16. Charles Seignobos, History of Medieval and of Modern Civilization to the End of the Seventeeth Century, Trc. James Alton James, New York, 1909.
17. Yaacov Lev, Saladin in Egypt, Hollanda, 1999.
18. John William Draper, History of the Intellectual Development of Europe, New York, 1876, cild II.
19. Dubio Felix, Timbuctoo-The Mysterious, Fransızcadan İngilizceye terc. Diana White, 1896.
20. Y. G.-M. Lulat, A history of African higher education from antiquity to the present: a critical synthesis, 2005.
21. Ira Marvin Lapidus, A History of Islamic Societies, 2002.
22. Leo Africanus, The history and description of Africa: and of the notable things, Trc. John Pory, Haz. Robert Brown, Hakluyt Society, London, 1896.
23. John O. Hunwick, West Africa, Islam, and the Arab world: studies in honor of Basil Davidson, Princeton, 2006.
24. William Makepeace Thacke, The works of William Makepeace Thacke, Kensington Edition, Volume XXX, New York, 1904.
25. David Brewster, Memoirs of The Life, Writings, and Discoveries of Sir Isaac Newton, Volume I, Edinburgh, 1860.
26. Ludwig Wittgenstein, Tractatus Logico Philosophicus, Almancadan İngilizceye trc. D.F. Pears ve B.F. McGuinnes, New York, 1963.
27. Richard G. Hovannisian,Georges Sabagh, Religion and Culture in  Medieval Islam, Cambridge, 1999.
28. Samuel S. Cox,  Diversions of a Diplomat in Turkey, New York, 1893.
29. John Stuart Mill, Inaugural address : delivered to the University of St. Andrews, Feb. 1st 1867, London, 1867.
30. Charles Burnett, The Introduction of Arabic Learning into England, London, 1997.
31. George Saliba, Rethinking the Roots of Modern Science: Arabic Scientific Manuscripts in European Libraries, Occasional Paper, Center for Contemporary Arabic Studies, Georgetown University, 1999.
32. Robert Brown, Philosophy of Mathematics: A Contemporary Introduction to the World of Proofs and Pictures, New York, 2008.
33. Miss Pardoe, The City of the Sultan, and Domestic Manners of the Turks: With a Steam Voyage Up the Danube, Fourth edition, London, 1854. 
34. James Lewis Farley, Turks and Christians: A Solution of the Eastern Question, London, 1876. 
35. Khaled El-Rouayheb, Rational Syllogisms and the History of Arabic Logic, 900-1900, Boston, MA, USA: Brill Academic Publishers, 2010.
36. C. G. Weeramantry, Islamic Jurisprudence: An International Perspective, MacMillan Press: Hong Kong, 1988.
37. Miss Pardoe, The City of the Sultan, and Domestic Manners of the Turks: With a Steam Voyage Up the Danube, London, 1837.

Makalelerin listesi:

1. Ahmad Y. al-Hassan, “Taqi al-Din and the First Steam Turbine”, http://www.history-science-technology.com/Notes/Notes 1.htm
2. Yavuz Unat, “Türk Teknoloji Tarihinden İki Örnek: Cezerî ve Takiyüddîn”, I. Türk Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi, 2001.
3. Atilla Bir ve Mustafa Kaçar, “İslam Medeniye’tinde Hiyel Geleneği ve Takiyüddin Rasıd’ın Et-Turuku’s-senniyye Fî Alâtu’r-rûhaniyye Adlı Eseri”, Bilim ve Sanat Vakfı.
4. Otto Spies, “Doğu Kültürünün Avrupa Üzerindeki Tesirleri”, ATO Dergisi, sayı 6 (İlave), 1974.
5. “Fuat Sezgin ile "Bilim Tarihi" Üzerine”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, cild 2, sayı 4, 2004.
6. Richard L. Chambers, “The Education of a Nineteenth-Century Ottoman Alim, Ahmed Cevdet Pasa”, International Journal of Middle East Studies, vol. 4, no. 4, 1973.
7. Ahmed Yusuf Hassan, “Factors Behind The Decline of Islamic Science After The Sixteenth Century”, The Epilogue to Science and Technology in Islam, UNESCO, 2001.
8. Ibrahim A. Al-Kadit, “Origins of Cryptology: The Arab Contributions”, Cryptologia, cild 16, sayı 2, 1992.
9. “Islamic tiles reveal sophisticated maths”, Nature, 22 Şubat 2007.
10. Ruth Stellhorn Mackensen, “Background of the History of Moslem Libraries,” The American Journal of Semitic Languages and Literatures, vol. 51, no. 2, 1935.
11. Bülent Aksoy, “Rahip Toderini ve Eseri Üstüne”, Tarih ve Toplum, sayı 45, 1987.
12. M. Yadegari, “The Use of Mathematical Induction by Abû Kâmil Shujâ' Ibn Aslam (850-930)”, Isis, vol. 69, no. 2, 1978.
13. IMAGE – The Bulletin of the International Linear Algebra Society, sayı 16, 1996.
14. Gert Schubring, “Huseyin Tevfik Pasha – The Inventor of Linear Algebra ”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, cild 8, sayı 2, 2007.
15. Ingrid Hehmeyer ve Aliya Khan, “Islam’s Forgotten Contributions to Medical Science”, Canadian Medical Association (CMAJ), vol. 176, no. 10, 2007.
16. Ahmet Zeki İzgöer, “Ahmed Cevdet Paşa’ya Ait Bazı Tıp Belgeleri”, Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları, cild IV, 1998.
17. Nuran Yıldırım, “Röntgenin Keşfinden Sonra X Işınlarının İstanbul'a Yansıması ve İlk Uygulamalar”, Toplumsal Tarih, Mart 2008.
18. Yeşim Işıl Ulman, Gerry Livadas ve Nuran Yıldırım, “The pioneering steps of radiology in Turkey (1896–1923)”, European Journal of Radiology, no. 55, 2005.
19. İhsan Fazlıoğlu, “Euclides Geometrisi ve Kelâm”, Türkiye I. İslâm Düşüncesi Sempozyumu, 1996.
20. Melâhat Özgü, “Goethe ve Hâfız”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 4, 1952.
21. David A. King, Review, Isis, vol. 92, no. 2, 2001.
22. Feza Günergun, “İstanbul Üniversitesi’nde Bilim Tarihi’nin Kurumsallaşması: Araştırmalar ve Eğitim Programları (1984-2004)”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, cilt 2, sayı 4, 2004.
23. Ribhi Mustafa ElAyyan, “The History of the Arabic-Islamic Libraries: 7th to 14th Centuries”, International Library Review, vol. 22, no. 2, 1990.
24.  Ali Emîrî Efendi, “Âmid şehrinde vaktiyle bir milyon kırk bin cild kitabı havî cesîm bir kütübhane”, Âmid-i Sevdâ, sayı 3, 1324.
25. Tor A. Benjaminsen and Gunnvor Berge, “Myths of Timbuktu : From African El Dorado to Desertification”, International Journal of Political Economy, Volume 34, Number 1, p. 31 - 59, 2004.
26. John O. Hunwick, “Timbuktu: a bibliography”, Sudanic Africa, vol.12, pp. 115-129 , 2001.
27. Robin Hallett, “The European approach to the interior of Africa in the eighteenth century”, The Journal of African History, vol. 4, no.2, pp. 191-206, 1963.
28. William Sinclair, “The African Association of 1788”, Journal of the Royal African Society, vol. 1, no. 1, pp. 145-149, 1901.
29. Tahsin Görgün, “Osmanlı Düşüncesi Nasıl Anlaşılabilir? - Osmanlı Düşüncesi'nin Araştırılmasında Karşılaşılan Bazı Zorluklar Üzerine”, Türklük Araştırmaları Dergisi, sayı: 13-14, s. 29-46, İstanbul, 2003.
30. D. S. Margoliouth, “The Discussion between Abu Bishr Matta and Abu Sa'id al-Sirafi on the Merits of Logic and Grammar”, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, s. 79-129, 1905.
31. İbrahim Usta, "Arap Literatüründe Luğaz/Elğâz Kültürü", Journal of Academic Social Science Studies, vol. 2, no. 1, pp. 89-99, 2009.
32. Âdem Ceyhan, "Biyografi ve Bibliyografya Âlimi Bursalı Mehmed Tâhir Bey'in Eserleri", Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler, cild 8, sayı 2, s.1-16, 2010.
33. Musâ Kâzım, "Kelam Kitaplarının Asrın İhtiyaçlarına Göre Düzeltilmesi ve Yazımı, Müslümanlar Arasındaki Farklı Mezheplerin Birleştirilmesi, Medreselerdeki Eğitim Öğretimin Islahı", Yazan. Eşref Edip, Sad. Hulusi Arslan, Hikmet Yurdu, Cild 3, Sayı 5 , s. 393-407, Ocak-Haziran 2010.
34. Ramazan Boyacıoğlu, "Beyanü'l-Hak'ta Ulema, Siyaset ve Medrese", Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cild 2, Sayı 1, 1998.
35. "Wael B. Hallaq ile İslam Hukuku ve İslamî İlimler Üzerine Bir Söyleşi", Haz. F. Betül Güney Altıntaş, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı 18, s. 143-155, 2011. 
36. Robert Wisnovsky, “The Nature and Scope of Arabic Philosophical Commentary in Post-Classical (CA. 1100–1900 AD) Islamic Intellectual Hıstory: Some Preliminary Observations”, Bulletin of the Institute of Classical Studies, vol. 47, pp.149-191, 2004.
37. Halil İnalcık, “Türkiye ve Avrupa: Dün ve Bugün”, Doğu Batı, Yıl 1, Sayı 2, 1998.
38. Fahri Unan, “Dinde Tasfiyecilik Yahut Osmanlı Sünnîliğine Sünnî Muhâlefet: Birgivî Mehmed Efendi”, Türk Yurdu, X/36, 1990, s. 33-42.
39. Ekrem Buğra Ekinci, “Osmanlı Hukukunda Kardeş Katli Meselesi”, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan içinde, Ankara: Yetkin, 2006, s. 1105-1117. 
40. Murtaza Köse, "Osmanlı Son Dönem Hukukçularından Seydişehirli Mahmut Esad'ın Hayatı, Eserleri ve İlmî Kişiliği", İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı 2, s. 207-217, 2003. 
41. Ekrem Buğra Ekinci, “Osmanlı Hukukunda Kardeş Katli Meselesi”, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan içinde, Ankara: Yetkin, 2006, s. 1105-1117.
42. Christopher Melchert, "Haim Gerber, State, Society, and Law in Islam: Ottoman Law in Comparative Perspective", The American Historical Review, Vol. 101, No. 4 (Oct., 1996), pp. 1256-1257.
43. M. H. Hoeflich, "Law & Geometry: Legal Science from Leibniz to Langdell", The American Journal of Legal History, vol. 30, no. 2 (Apr., 1986), pp. 95-121.
44. Engin Erdem ve Necmettin Pehlivan, "Varlığın ve Yokluğun Ötesi: Kemalpaşazade’nin 'Leys ve Eys’in Anlamının İncelenmesine Dair Risale'si", İslam Araştırmaları Dergisi, 2012, sayı: 27, s. 87-116.
45. Harun Bekiroğlu, "Bir Felsefî Tefsir Örneği Olarak Muhammed Hâdimî’nin İbn Sina’ya Ait İhlâs Sûresi Tefsirine Haşiyesi", Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013/1, c. 12, sayı: 23.
46. Hartmut Bobzin, “Immanuel Kant Und Die ‘Basmala’ Eine Studie Zu Orientalischer Philologie Und Typographie in Deutschland Im 17. Und 18. Jahrhundert”, Zeitschrift Für Arabische Linguistik, no. 25, 1993, pp. 108–131.
47. Kale-i Sultaniyeli İbnürrahmi Ali Tayyar, “Doğru Sözler - Acı Hakikatler: Teceddüd Aleminde – Ba’îd Fikirler”, Beyânülhak, cilt: V, sayı: 116, sayfa: 2123-2125, İstanbul: Cem‘iyet-i İlmiye-i İslamiye, 28 Cemâziyelâhir 1329 / 13 Haziran 1327.