Tarihin Kötüye Kullanımı

Son yıllarda Türkiye'de tarih üzerine yazılan kitaplarda ve medyada tarih üzerine yürütülen tartışmalarda epeyce bir artış gözlenmektedir. Tarih, kendisine ilgi duyanların rahatlıkla kalem oynattıkları bir saha olduğundan (bilerek veya bilmeyerek olsun) kötüye kullanıma açıktır. Tarihin kötüye kullanımı ne demektir? 

Avrupa Konseyi 1999 senesinde "Learning and teaching about the history of Europe in the 20th century - Avrupa tarihini öğrenmek ve öğretmek" adlı proje çerçevesinde  yukarıda temas edilen meseleyi konu edinen "Facing misuses of history - Tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek" adlı bir sempozyum düzenlemiştir. Sempozyum The Misuses of History adıyla kitaplaştırılmıştır. Sempozyumun genel raporundan bir kaç iktibas [1]:

20. yüzyılda tarih hâlâ kötüye kullanılıyor ve çarpıtılıyor... Bu sempozyum, sona ermekte olan yüzyılda tarihsel kayıtları kötüye kullanmanın ne kadar yaygın olduğunu ve yalnız diktatörlük rejimleriyle yönetilen ülkeleri değil, çoğulcu demokrasileri de etkilediğini doğrulamamızı sağladı.... Sempozyum sürecinde bir başka önemli sorun da ortaya çıktı: Demokratik Avrupa'da yüzyıl sonunda sürmekte olan tarihi kötüye kullanmalara ışık tutma ve böylece hangi yollarla önlenebileceklerine kafa yorma gereği.

..., sempozyumdaki çeşitli çalışma grupları birtakım temel sorular çerçevesinde örgütlendi:

• Doğası gereği tarihi potansiyel olarak kötüye kullanılmaya yatkın kılan şey nedir?
• Tarihi kimler niçin kötüye kullanır?
• Bu kötüye kullanmanın büründüğü çeşitli biçimler nelerdir?
• Tarihi kötüye kullanma biçimlerine karşı neler yapmamız gerekir?

Son yıllarda tarih üzerinde yürütülen tartışmalara baktığımızda, ülkemizin de böyle bir sempozyuma önemle ihtiyaç duyduğu rahatlıkla söylenebilir.

Referanslar:

[1] The misuses of history (Tarihin kötüye kullanımı) : "tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek" sempozyumu Oslo, Norveç/28-30 Haziran 1999, Açılış konuşması Georg Iggers,  Genel rapor  Laurent Wirth,  Trc. Nurettin Elhüseyni,  İstanbul, 2003, s. 19.  Kitabın İngilizce metninin pdf haline (yaklaşık 18.5 MB)  buradan ulaşabilirsiniz.